rozszerzenie oskrzeli – jednym z objawów jest żółta flegma podczas kaszlu; gruźlica – uporczywy suchy kaszel u dorosłego; mukowiscydoza. Inne dolegliwości, których objawem jest kaszel, to: infekcje wirusowe, w tym COVID-19 (w ciężkim przebiegu zakażenia pojawia się duszący kaszel) – kaszel suchy; refluks żołądkowo
Kaszel pojawia się w przebiegu wielu infekcji dróg oddechowych, w zależności od tego, jaki ma charakter, należy zastosować odpowiednie środki lecznicze. W przypadku kaszlu mokrego zwanego również produktywnym potrzebne są leki na odkrztuszanie, które rozrzedzą wydzielinę oraz ułatwią jej usunięcie z oskrzeli. Kaszel mokry Należy zacząć od tego, że kaszel to zupełnie naturalny odruch obronny organizmu, który w ten fizjologiczny sposób dokonuje samooczyszczenia dróg oddechowych z wydzieliny, patogenów i zanieczyszczeń. Tym samym nie każdy kaszel wymaga leczenia za wszelką cenę! Dotyczy to kaszlu mokrego, którego nie należy tłumić, co więcej należy pobudzać odruch kaszlowy, aby ułatwić i przyspieszyć usuwanie zalegającej flegmy. Kaszel mokry, czyli produktywny zwykle pojawia się w przebiegu infekcji dróg oddechowych (często jako następstwo kaszlu suchego) o podłożu bakteryjnym lub wirusowym, przy zapaleniu płuc, zapaleniu zatok i przeziębieniu, a także w przypadku przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, mukowiscydozy i alergii. W celu określenia przyczyny kaszlu mokrego pomocna jest obserwacja koloru i konsystencji wydzieliny, np. żółta lub zielona, gęsta, ropna plwocina będzie wskazywać na bakterię, a przezroczysta na wirus. Jeśli kaszlowi produktywnemu towarzyszą takie objawy jak duszności i krwioplucie, należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem, mogą to być oznaki zaostrzenia choroby, w tym obrzęku płuc. Leki na kaszel mokry Kaszel mokry jest męczący, choć z zupełnie innego powodu niż kaszel suchy. Przy kaszlu suchym najbardziej uciążliwe jest ciągłe uczucie drapania w gardle, uporczywość odruchu kaszlowego oraz napadowy charakter objawów. Kaszel mokry charakteryzuje się zaś potrzebą odkrztuszania plwociny, a gdy wydzielina jest gęsta i jest jej dużo, próby jej odkrztuszania powodują ból w klatce piersiowej, ponadto mogą przyczyniać się do duszności i osłabienia. Hamowanie odruchu kaszlowego w przebiegu kaszlu mokrego nie jest właściwym postępowaniem, co więcej zalecane jest jego pobudzanie. Konieczne jest rozrzedzanie flegmy, aby ułatwić jej odkrztuszanie (zaleganie gęstego śluzu w drogach oddechowych może prowadzić do powikłań). W tym celu stosuje się leki mukolityczne (mukolityki), które upłynniają wydzielinę i zmniejszają jej lepkość (są to leki w postaci syropów lub tabletek z acetylocysteiną, karbocysteiną, ambroksolem, bromoheksyną lub wyciągiem z liści bluszczu). Wśród leków mukolitycznych wyróżnia się leki sekretolityczne (wykrztuśne), które zwiększają objętość flegmy i zmniejszają jej lepkość oraz leki mukokinetyczne, które przyspieszają transport plwociny. W aptece warto zwrócić uwagę na takie produkty lecznicze jak: Flegamina (bromoheksyna), ACC Optima (acetylocysteina), Flavamed (ambroksol), Prospan (bluszcz), Mucosolvan (ambroksol), Flegamax (karbocysteina). Stosując syrop na kaszel, należy pamiętać o tym, że nie wolno go przyjmować na noc, właściwie ostatnia dawka powinna zostać przyjęta około godziny 17! Dodatkowo w celu poprawy efektywności kaszlu szczególnie w przypadku dzieci zaleca się oklepywać plecy (najlepiej rano i po około 20 minutach po przyjęciu dawki leku wykrztuśnego). Plecy należy oklepywać dłonią złożoną w łódkę, chory powinien być w pozycji siedzącej. Ruchy oklepujące należy wykonywać od dołu pleców w górę. Zaleca się, aby taki zabieg trwał około kilku minut. Domowe sposoby na mokry kaszel Leki ułatwiające pozbycie się wydzieliny dostępne w aptekach to niejedyna metoda rekomendowana przy kaszlu mokrym. U wielu osób skutecznym sposobem są ziołowe preparaty. Najlepsze rezultaty daje domowy syrop z cebuli, który działa wykrztuśnie i antybakteryjnie (pokrojoną cebulę trzeba zasypać cukrem lub zalać miodem i odczekać do pojawienia się soku). Będzie on prawdziwym wsparciem, o ile smak i zapach nie staną na przeszkodzie. W celu lepszego przepływu wydzieliny można także stosować ziołowe napary (lipa, tymianek, podbiał, dziewanna, rumianek), a także napary z kurkumy i imbiru oraz letnią wodę z miodem i cytryną. Dobre efekty dają również inhalacje z użyciem olejków eterycznych, które mają korzystny wpływ na rozrzedzenie wydzieliny, jak również rozszerzają drogi oddechowe. Takie działanie wykazuje olejek eukaliptusowy, geraniowy, sosnowy, rozmarynowy. Ponadto można wykonywać inhalacje roztworem soli fizjologicznej najlepiej z pomocą nebulizatora. Należy pamiętać, że po inhalacji warto również oklepać plecy. Jedną z podstaw walki z każdą infekcją jest także prawidłowe nawodnienie organizmu – częsta podaż płynów pomaga rozrzedzić wydzielinę. Podobnie zadziała ciepło, które zapewnią okłady z użyciem termoforu lub maści rozgrzewające. Dodatkowo nie zaszkodzi zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza w mieszkaniu, co zwiększy komfort oddychania. Przy kaszlu produktywnym zaleca się sięgnąć po preparat ułatwiający odkrztuszanie. Może to być domowy syrop z cebuli lub produkt leczniczy o działaniu mukolitycznym. Osoby zmagające się z mokrym kaszlem muszą pamiętać, że pozbycie się zalegającej flegmy jest konieczne, w innym przypadku może dojść do poważnych powikłań zdrowotnych, w tym nadkażeń bakteryjnych. Autor: Ewa Krulicka,
Każde krwioplucie, czyli pojawianie się krwi w odkrztuszanej wydzielinie powinno być dobrze i jednoznacznie zdiagnozowane, bo obok kilku niegroźnych przyczyn krwioplucia, jak np. infekcja dróg oddechowych, większość dotyczy chorób, które powinny być szybko zdiagnozowane i skutecznie leczone. Pojawienie się krwi w plwocinie czasami
Pytanie nadesłane do redakcji Dzień dobry, od niedawna męczy mnie odkrztuszanie wydzieliny przypominającej kurze białko; jest przezroczysta i rozciągliwa, bez zapachu. Czuję dyskomfort. Co to może być? Nie palę papierosów. Odpowiedziała lek. med. Iwona Witkiewicz specjalista chorób płuc Ordynator Oddziału Chorób Płuc i Gruźlicy Specjalistycznego Szpitala im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie Konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc i gruźlicy województwa zachodniopomorskiego Kaszel pojawia się w ponad 100 jednostkach chorobowych, i to nie tylko w chorobach związanych bezpośrednio z układem oddechowym, ale także w chorobach serca, przełyku, tarczycy i innych narządów. W praktyce jednak różnicowanie przyczyn kaszlu sprowadza się do dziesięciu najpopularniejszych jednostek. Bardzo istotny w różnicowaniu jest czas trwania kaszlu. Kaszel trwający do 3 tygodni to tzw. kaszel ostry. Towarzyszy on najczęściej infekcjom dróg oddechowych, występuje także po zakrztuszeniu się ciałem obcym. Kaszel trwający od 3-8 tygodni to kaszel podostry, który pojawia się najczęściej po infekcjach "atypowych", czyli po zakażeniu Mycoplasma pneumoniae, chlamydiami rzadziej Legionella pneumophilla. Podostry lub niekiedy przewlekły gwałtowny kaszel towarzyszy też krztuścowi. Kaszel trwający powyżej 8 tygodni to kaszel przewlekły, który ma wiele przyczyn, a najczęstsze to: zespół ściekania wydzieliny po tylnej ścianie gardła (post nasal drip syndrom) - odpowiada on wg różnych statystyk za 8-70% przewlekłego kaszlu astma (25-60% przewlekłego kaszlu) refluks żołądkowo-przełykowy (5-40% przewlekłego kaszlu). W zależności od wywiadu podawanego przez chorego należy wykonać mniej lub bardziej liczne badania, aby rozpoznać przyczynę kaszlu i wprowadzić skuteczne leczenie. Z pytania wynika, że kaszel pojawił się niedawno, co sugeruje kaszel ostry i najprawdopodobniej infekcję układu oddechowego. Brak gorączki oraz śluzowa wydzielina sugerują bardziej infekcję wirusową niż bakteryjną, bo ta ostatnia charakteryzuje się wydzieliną ropną (zieloną, brunatną) i mnogimi objawami ogólnymi, takimi jak gorączka, osłabienie bóle mięśniowe itp. Infekcja może dotyczyć zarówno dolnych dróg oddechowych (oskrzeli), ale również nosa lub zatok obocznych nosa, a kaszel może być wtórny, spowodowany ściekaniem wydzieliny po tylnej ścianie gardła. W pytaniu nie podano, czy przyjmuje Pani/Pan na stałe jakieś leki, zwłaszcza leki na nadciśnienie, a to również częsta przyczyna kaszlu (kaszel polekowy najczęściej po lekach na nadciśnienie z grupy ACE). Nie znam również wieku chorego ani wywiadu w kierunku chorób, na które Pan/Pani choruje i co najważniejsze - nie wiem, czy miała Pani/Pan wykonany radiogram klatki piersiowej. Trudno mi więc odpowiedzieć jednoznacznie na zadane pytanie, co może być przyczyną tego kaszlu. Pewne jest, że jeżeli kaszel nie ustąpi (najpóźniej po sześciu tygodniach), ewidentnie wymaga on diagnostyki, zwłaszcza badania lekarskiego (szeroki wywiad i osłuchanie klatki piersiowej), być może również RTG klatki piersiowej, spirometrii, testów alergicznych, RTG zatok, czasem i innych badań (TK, bronchoskopia, badania serca), wynikających z dobrze zebranego wywiadu. Proponuję więc wizytę u lekarza. Piśmiennictwo: Antczak A. (red.): Pulmonologia. Medical Tribune POLSKA Chazan R. (red.): Pneumonologia praktyczna. α-medica Press, Warszawa 2005
9PmxtN.